اطلاعات و صورت‌های مالی میاندوره‌ای تلفیقی

1. 1-تزارنامه‎هاي تلفيقي گروه و بانک ملت (شرکت سهامي عام) در تاريخ 31 شهريور 1396 و صورتهاي سود و زيان، سود و زيان جامع، تغييرات درحقوق صاحبان سهام، جريان وجوه نقد تلفيقي گروه و بانک و صورت عملکرد سپرده‎هاي سرمايه‎گذاري بانک براي دوره مياني 6 ماهه منتهي به تاريخ مزبور، همراه با يادداشتهاي توضيحي 1 تا 67 پيوست، مورد بررسي اجمالي اين سازمان قرار گرفته است. مسئوليت صورتهاي مالي ميان دوره‌اي با هيأت‎مديره بانک است. مسئوليت اين سازمان، بيان نتيجه‌گيري درباره صورتهاي مالي ياد شده براساس بررسي اجمالي انجام شده است.

2. 2 -به استثناي محدوديت مندرج در بند 8، بررسي اجمالي اين سازمان براساس استاندارد بررسي اجمالي 2410، انجام شده است. بررسي اجمالي اطلاعات مالي ميان دوره‌اي شامل پرس‌وجو، عمدتا از مسئولين امورمالي و حسابداري و بکارگيري روشهاي تحليلي و ساير روشهاي بررسي اجمالي است. دامنه بررسي اجمالي به مراتب محدودتر از حسابرسي صورتهاي مالي است و در نتيجه، اين سازمان نمي‌تواند اطمينان يابد از همه موضوعات مهمي که معمولا درحسابرسي قابل شناسايي است، آگاه مي شود و از اين رو، اظهارنظر حسابرسي ارائه نمي کند.

3. 3 -ارائه "صورت عملکرد سپرده‎هاي سرمايه‎گذاري "و" صورت تغييرات در حقوق صاحبان سهام" به عنوان يکي از صورتهاي مالي اساسي، که براساس دستورالعمل بانک‎مرکزي جمهوري اسلامي ايران انجام شده و نيز ارائه صورت جريان وجوه نقد در سه طبقه فعاليت، در استانداردهاي حسابداري لازم الاجرا پيش‎بيني نشده است.
4. 4 -براساس مفاد ماده 34 اساسنامه صندوق بازنشستگي و از کارافتادگي کارکنان بانکها، کسري منابع صندوق مي‎بايست توسط بانکهاي عضو آن تأمين شود. براساس محاسبات اکچوئري، سهم بانک مورد گزارش از کسري منابع صندوق تا پايان سال 1395 مبلغ 466ر48 ميليارد ريال تعيين و کسري منابع صندوق براي دوره 6 ماهه منتهي به 31/6/1396 تاکنون اعلام نگرديد است. شايان ذکر است بانک ضمن اعتراض به معيارهاي مورد نظر در محاسبات اکچوئري در مقطع خصوصي‎سازي (پايان سال 1387) و بعد از آن، از اين بابت جمعا مبلغ 360ر24 ميليارد ريال تسويه و يا ذخيره در حسابها منظور نموده است. با توجه به مراتب فوق احتساب ذخيره کافي در حسابها ضروريست ليکن تعيين ميزان دقيق آن منوط به مشخص شدن نتايج اعتراض بانک خواهد بود.
5. 5 -به شرح مندرج در يادداشتهاي توضيحي 12 و 13 در دوره موردگزارش، بخشي از بدهيهاي غيرجاري مشتريان حدودا به مبلغ 841ر95 ميليارد ريال (سال قبل 245ر87 ميليارد ريال) با شرايطي جديد، استمهال و با تقسيط آنها به طبقه جاري منتقل گرديده است، بعلاوه بخشي از تسهيلات اعطايي ارزي در سنوات قبل نيز بر اساس توافق بعمل آمده (يادداشت 1-3-12) در طبقه جاري منعکس مي‎باشد. بررسي‎هاي بعمل آمده حاکي از عدم وصول بخشي از آنها در سررسيد مي‎باشد. بعلاوه مفاد بخشنامه‎هاي لازم الاجراء مصوب شوراي پول و اعتبار و بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران در خصوص تفکيک و طبقه بندي تسهيلات اعطايي و عدم برگشت ذخيره تسهيلات استمهالي و احتساب ذخيره مطالبات مشکوک الوصول لازم و اخذ وثائق ارزشمند، بطور کامل رعايت نگرديده است. با توجه به مطالب فوق و برآورد به عمل آمده صرفا در ارتباط با مطالبات غير‎جاري ثبت شده (سررسيد گذشته، معوق و مشکوک‎الوصول)، تعديل حسابها حدودا به مبلغ 000ر11 ميليارد ريال ضروري است. ليکن تعيين ميزان دقيق آن در شرايط حاضر براي اين سازمان ميسر نمي‎باشد.
6. 6 -سرفصل مطالبات از دولت (يادداشت توضيحي 11 صورتهاي مالي) شامل مبلغ 518ر10 ميليارد ريال (اصل مبلغ 928ر4 ميليارد ريال و سود 590ر5 ميلياردريال) عمدتا مربوط به هزينه اکچوئري قبل از خصوصي شدن بانک، تسهيلات اعتباري بانک A.B.C بحرين و شرکت آذر قند نقده مي‌باشد که مستنداتي دال بر تعهد يا تحت تضمين دولت بودن آنها، به اين سازمان ارايه نشده، از اينرو صحت طبقه‌بندي اقلام فوق به عنوان بخشي از مطالبات از دولت براي اين سازمان احراز نگرديده است. بعلاوه از بابت تفاوت نرخ ارز روز گشايش و تسويه تسهيلات ارزي اعطايي سنوات قبل از محل حساب صندوق ذخيره ارزي به اشخاص، براساس تصويب نامه هيأت وزيران و اصلاحيه‎هاي آن، موضوع ماده 22 آيين‎نامه اجرايي ماده 20 قانون رفع موانع توليد رقابت‎پذير و ارتقاء نظام مالي کشور، بدون رعايت کامل آيين نامه هاي مذکور به ترتيب مبالغ 938ر2 و 264 ميليارد‎‎ريال به سرفصل مطالبات از دولت و سود سال قبل و دوره مالي مورد گزارش منظور گرديده است. همچنين از بابت محاسبه سود ديرکرد مطالبات از دولت، بانک با فرض اعطاي تسهيلات جديد (شامل اصل و سود) حدودا مبلغ 943ر26 ميليارد ريال (شامل 642ر4 ميليارد‎ريال سود ديرکرد دوره مالي مورد گزارش) محاسبه و در حسابها منظور نموده است. لکن مدارکي دال بر پذيرش نحوه عمل فوق، توسط دولت ارايه نگرديده است.
7. 7 -سرفصل مطالبات از شرکتهاي فرعي و وابسته بانک (يادداشت توضيحي 1-15) شامل مبلغ 351ر12 ميليارد ريال طلب از شرکت فرعي طرح و انديشه بهسازملت مي‎باشد که مبلغ 580ر3 ميليارد‎ريال آن (حدود 270 ميليون يورو) مربوط به انتقال مانده حساب سرمايه‎گذاري خارجي در سال قبل و مابقي آن عمدتا مربوط به سود تسعير وسرمايه‎گذاري شناسايي شده در سنوات قبل مي‎باشد. شايان ذکر است صورتهاي مالي حسابرسي شده شرکت طرح و انديشه بهسازملت فاقد بدهي به بانک ملت مي‎باشد. بعلاوه لازم بود کليه دارائيها و بدهيهاي ناشي از سرمايه‎گذاري خارجي به شرکت طرح و انديشه بهسازملت انتقال يافته و پس از انحلال و انجام تشريفات قانوني و ختم تصفيه، سرمايه‎گذاري بانک در شرکتهاي خارجي خاتمه يابد. با توجه به مراتب فوق تعديل حسابها ضروري است، ليکن به دليل مشخص نبودن نحوه وصول و تسويه مطالبات مذکور، تعيين ميزان آن در حال حاضر براي اين سازمان امکان‎پذير نمي‎باشد.
8. 8 -سرفصل ذخاير و ساير بدهي‎ها (يادداشت توضيحي 3-25) شامل مبلغ 727ر25 ميليارد ريال (سال قبل 824ر46 ميليارد ريال) اقلام در راه مي‎باشد که به دليل عدم ارائه صورت‎ريز و مستندات لازم تعيين وضعيت نگرديده است. همچنين مبلغ 173ر2 ميليارد ريال بهاي تمام شده سرمايه‎گذاري در سهام بانکها و شرکتهاي خارجي (يادداشت توضيحي 14) مي‎باشد که اطلاعات مورد نياز از بابت وضعيت سرمايه‎گذاري فوق دراختيار اين سازمان قرار نگرفته است.باتوجه به مراتب فوق تعيين تعديلات احتمالي که در صورت دسترسي به مستندات فوق‎الذکر بر صورتهاي مالي ضرورت مي‎يافت در حال حاضر براي اين سازمان امکان‎پذير نشده است.

9. - براساس بررسي اجمالي انجام شده، به استنثاي آثار موارد مندرج در بندهاي 3 الي 7 و همچنين به استثناي آثار تعديلاتي که احتمالا در صورت نبود محدوديت‎ مندرج در بند 8 ضرورت مي‎يافت. اين سازمان به مواردي که حاکي از عدم ارايه مطلوب صورتهاي مالي ياد شده، از تمام جنبه‎هاي با اهميت، طبق استانداردهاي حسابداري باشد، برخورد نکرده است.

10. 10 -همانطوريکه در يادداشت توضيحي 24 صورتهاي مالي منعکس گرديده است. از بابت برگ تشخيص ماليات عملکرد صادره توسط سازمان امور مالياتي جهت سال 1395 مبلغ 209ر11 ميليارد‎ريال مطالبه گرديده، که از اين بابت براساس سود ابرازي مبلغ 129 ميليارد‎ريال ذخيره در حسابها منظور شده و نسبت به مابه‎التفاوت اعتراض شده است. بعلاوه جهت ماليات عملکرد دوره مالي مورد گزارش نيز براساس سود ابرازي مبلغ 333 ميليارد‎ريال ذخيره در حسابها منظور گرديده است. تعيين آثار مالي ناشي از موارد فوق منوط به رسيدگي و اعلام‎نظر نهايي مقامات مالياتي مي‎باشد.
11. 11-مطابق يادداشت‎هاي توضيحي 1-2-10، 2-2-10، 21 و 1-3-25 صورتهاي مالي، براساس دستورالعمل‌ ايفاي تعهدات ارزي به شماره 1015/60 مورخ 16/9/1392 بانک مرکزي، بانک مورد گزارش با ثبت تعهدات ارزي به نرخ مرجع در سامانه بانک مرکزي، مدعي تخصيص حدود مبلغ 109ر1 ميليون دلار از آن بانک مي‎باشد که تا پايان سال مالي قبل مبلغ 196ر20 ميليارد ريال سود ناشي از تسعير ارز در حسابها شناسايي و ثبت گرديده که احتمال ورود جريان منافع اقتصادي آتي و تعيين آثار مالي ناشي از مطالبات ارزي فوق بر صورتهاي مالي، منوط به حل وفصل موضوع با بانک مرکزي مي‎باشد، شايان ذکر است در اين خصوص بانک مرکزي در اواخر سال1390 اقدام به برداشت مبلغ 537ر2 ميليارد ريال از حساب جاري بانک ملت نموده است. بعلاوه مبلغ 385ر1 ميليارد‎ريال مطالبات از بانک‎مرکزي (يادداشت توضيحي 4-2-10) که مربوط به مابه‎التفاوت ريالي نرخ صادراتي تا نرخ روز اعتبارات اسنادي سنوات قبل بوده، به دليل عدم تخصيص اعتبار لازم از سوي سازمان برنامه و بودجه تا تاريخ اين گزارش وصول نشده است.
12. -12مطابق يادداشت‎هاي توضيحي 1-2-10، 2-2-10، 21 و 1-3-25 صورتهاي مالي، براساس دستورالعمل‌ ايفاي تعهدات ارزي به شماره 1015/60 مورخ 16/9/1392 بانک مرکزي، بانک مورد گزارش با ثبت تعهدات ارزي به نرخ مرجع در سامانه بانک مرکزي، مدعي تخصيص حدود مبلغ 109ر1 ميليون دلار از آن بانک مي‎باشد که تا پايان سال مالي قبل مبلغ 196ر20 ميليارد ريال سود ناشي از تسعير ارز در حسابها شناسايي و ثبت گرديده که احتمال ورود جريان منافع اقتصادي آتي و تعيين آثار مالي ناشي از مطالبات ارزي فوق بر صورتهاي مالي، منوط به حل وفصل موضوع با بانک مرکزي مي‎باشد، شايان ذکر است در اين خصوص بانک مرکزي در اواخر سال1390 اقدام به برداشت مبلغ 537ر2 ميليارد ريال از حساب جاري بانک ملت نموده است. بعلاوه مبلغ 385ر1 ميليارد‎ريال مطالبات از بانک‎مرکزي (يادداشت توضيحي 4-2-10) که مربوط به مابه‎التفاوت ريالي نرخ صادراتي تا نرخ روز اعتبارات اسنادي سنوات قبل بوده، به دليل عدم تخصيص اعتبار لازم از سوي سازمان برنامه و بودجه تا تاريخ اين گزارش وصول نشده است.
13. 13-سرفصل مطالبات از شرکتهاي فرعي و وابسته (يادداشت توضيحي 1-15 صورتهاي مالي) شامل مبلغ 290ر27 ميليارد ريال عمدتا مربوط به سود سهام دريافتني از شرکتهاي سرمايه‏پذير انتقالي از سنوات قبل مي‏باشد که تاکنون وصول نگرديده است. نتيجه‎گيري اين سازمان در اثر مفاد بندهاي 10 الي 13 مشروط نشده است.

14. 14-تفاوت سود قطعي و علي الحساب سپرده‎هاي سرمايه‎گذاري که در صورت عملکرد سپرده‎هاي بانک (صفحه 8) صورت‎هاي مالي افشاء گرديده، در انطباق با مفاد بخشنامه شماره 126331 مورخ 19/12/1387 و اصلاحات بعدي بانک‎مرکزي مورد رسيدگي قرار گرفته است. دراين‌رابطه به استثناي پرداخت سود مازاد بر نرخهاي مقرر مصوب شوراي پول و اعتبار در برخي موارد، به مواردي حاکي از عدم رعايت مفاد بخشنامه مذکور برخورد نشد است.
15. 15-ماده 7 دستورالعمل اجرايي افشاي اطلاعات شرکت‏هاي ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق اطلاعات، گزارش‏ها و صورتهاي مالي در مقاطع مختلف طي دوره بهادار در ارتباط با ارايه و افشاي مورد گزارش ظرف مهلت‏هاي مقرر و ماده 6 دستورالعمل پذيرش اوراق بهادار در بورس درخصوص نسبت حداقل 30% حقوق صاحبان سهام به کل دارايي‏ها رعايت نشده است. بعلاوه رئيس کميته حسابرس داخلي بانک عضو مستقل هيئت‎مديره نمي‎باشد.